2023-01-31
Fundacje rodzinne- wstęp
26 stycznia 2023 Sejm RP uchwalił ustawę o fundacji rodzinnej ( druk 2798) i przekazał Prezydentowi RP do podpisu. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Pan Prezydent podpisze ustawę i wejdzie ona w życie w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.
W cyklu artykułów opiszemy zalety, wady, sprawy podatkowe oraz zasady funkcjonowania fundacji rodzinnej.
Na czym polega pomysł fundacji rodzinnej i porównanie jej funkcjonowania z poprzednim stanem prawnym- istota fundacji rodzinnej na przykładzie:
Pan Adam jest akcjonariuszem oraz wspólnikiem 3 spółek , posiada majątek w postaci ruchomości , gotówki oraz nieruchomości. Ma żonę oraz dwoje dzieci. W przypadku śmierci Pana Adama spadkobiercami jest żona oraz dzieci oraz dziedziczą w równych częściach. Dotychczas przejęcie firmy po rodzicu wymagało zaangażowania się przez co najmniej jednego ze spadkobierców w prowadzenie działalności gospodarczej oraz porozumienie się z resztą członków rodziny. Jest to problematyczne z wielu powodów m.in. dlatego iż spadkobiercy mogą nie być zainteresowani przejęciem firmy i majątku lub mieć różne wizje zarządzania nimi. W celu rozwiązania tych problemów ustawodawca wprowadził w życie nową osobę prawną – fundację rodzinną.
U podstaw idei fundacji rodzinnej leży założenie iż przedsiębiorstwo oraz rodzina są od siebie oddzielone. Majątek rodzinny staje się własnością fundacji rodzinnej. Ta ma na celu zapewnić środki pieniężne rodzinie jednocześnie wykonując zadania zlecone jej przez fundatora ,dbając przy tym o wartości które przyjął on w swojej działalności. Fundacja rodzinna może pozwolić zachować całość majątku rodzinnego i ochronić go przed zniknięciem w przypadku gdy nie wszyscy członkowie rodziny byliby zainteresowani dalszym prowadzeniem działalności w przyszłości. Fundacja ma na celu również chronić majątek przed sytuacją prywatną mogącą mieć na niego wpływ , większą liczbą beneficjentów, w tym również tych małoletnich oraz negatywnymi skutkami procesów sukcesyjnych.
Zalety fundacji rodzinnej
- Fundator fundacji nie jest zobowiązany do dalszego aktywnego prowadzenia działalności przy zachowaniu dochodów.
- Za pomocą fundacji możliwe jest oddzielenie spraw rodzinnych od majątkowych i biznesowych.
- Możliwe staje się efektywne zarządzanie majątkiem i jego pomnażanie oraz stworzenie planów sukcesji w długiej perspektywie czasowej rozciągającej się na wiele pokoleń.
- Majątek będzie mógł być zachowany w jednych rękach jednocześnie zapewniając bezpieczeństwo finansowe rodzinie.
- Ograniczenie możliwości dywersyfikacji aktywów rodzinnych lub ich zmniejszenia w niekontrolowany sposób.
- Większy udział majątków rodzinnych w procesach inwestycyjnych.
- Fundacja rodzinna będzie realizować świadczenia dla beneficjentów bez zagrożeń dla integralności i płynności finansowej spółek w których udziały posiada fundacja rodzinna.
- Udogodnienia podatkowe (omówione zostaną w kolejnym artykule).
Jak założyć fundację rodzinną ?
Zgodnie z Art. 24 ustawy z dnia 14 grudnia 2022 o fundacji rodzinnej, zwanej dalej ustawą aby fundacja mogła powstać wymagane jest :
- złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie;
- ustalenie statutu;
- sporządzenie spisu mienia;
- ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut;
- wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie;
- wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych.
Akt założycielski i testament, o których mowa w art. 21 pkt 1, sporządza się w formie aktu notarialnego. Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego lub ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji . Zgodnie z art.24 ustawy ,w celu powstania fundacji rodzinnej musi ona zostać wpisana do rejestru fundacji rodzinnych w tym momencie uzyskując osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków fundacji rodzinnej w organizacji. Zgodnie z art. 3 pkt. 1 ustawy nazwa fundacji może być obrana dowolnie jednocześnie posiadając dodatkowe oznaczenie ,,Fundacja Rodzinna”.
Opracował: Mikołaj Sadowski
Dowiedz się więcej: Maciej Sadowski, doradca podatkowy 00864, email: msadowski@eres.pl
“Fundacja rodzinna – podstawy” http://eres.pl/fr-podstawy
“Fundacja rodzinna- CIT PIT” http://eres.pl/fundacja-rodzinna-cit-pit
“Fundacja rodzinna VAT PCC” http://eres.pl/fundacja-rodzinna-vat-pcc
“Fundacja rodzinna VAT PCC” https://eres.pl/baza-wiedzy/podatek-od-nieruchomosci-w-fundacji-rodzinnej/
